کتاب طی الارض
در قرآن واژه طی الارض در اصطلاحی که مشهور در میان عارفان است، به کار نرفته است. این اصطلاح به یک معنا اصطلاحی جعلی است که از سوی عارفان به کار رفته است. خداوند در آیه ۱۰۴ سوره انبیاء از «یوم نطوی السماء کطی السجل للکتب» و در آیه ۶۷ سوره زمر از « والارض جمیعا قبضته یوم القیامه و السموات مطویات بیمینه» سخن به میان آورده است.
مفهوم شناسی
واژه طی به معنای گذر لحظه ای و بسته(مفردات الفاظ قرآن، ۳۶۹) و جمع کردن و پیچیدن چیز باز (التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۷، ص ۱۴۹) دانسته اند. از آن جایی که در آیه ۱۰۴ سوره انبیاء با اشاره به طی آسمان مانند طی کتاب و طومار دانسته می توان دریافت که مراد از طی معنایی است که تحقیق بیان شده است که همان جمع کردن و پیچیدن چیزی می باشد. هر چند که ممکن است این واژه در معنای گذر لحظه ای و کوتاه نیز به کار برود. از این روست که دیگران نیز آن را به معنای درج یعنی پیچیدن گرفته اند.
با توجه به مثالی که خداوند در آیه ۱۰۴ سوره انبیاء می زند، می توان دریافت که در جمع شدن آسمان، چیزی محو و نابود نمی شود بلکه با حفظ موجودات، نوعی جابه جایی مکانی همراه با جمع شدن انجام می شود که از آن به قبض در برابر بسط نیز می توان تعبیر کرد. چنان که به صراحت در آیه ۶۷ سوره زمر از قبضه کردن زمین در دست خود و پیچیده شدن آسمان ها سخن می گوید.
وقوع طی الأرض، فی الجمله، قابل تشكیك نیست. قرآن كریم چنین چیزی رابه “ذی القرنین” نسبت داده است.«أتبع سببا»(كهف/89)
اما چگونگی آن برای ما به خوبی روشن نیست، كه آیا به كمك موجوداتی مثل أجنه یا فرشتگان انجام میشود، یا زمین جمع میشود و … ؟!
با این وجود، گاه مراتب طی الارض را به گونه زیر تعریف می كنند.
طی، به معنای پیمودن و درنوردیدن و درهم پیچیدن است. و “طی الأرض” از كارهای خارق العاده و غیر طبیعی ای است، كه از عهده افراد عادی خارج است. كسی كه طی الارض انجام می دهد، با اراده الهیه و ملكوتیه ای كه به او افاضه شده است، در آن واحد خود را در محل مورد نظر احضار و ایجاد می كند.
طی الارض بدین گونه است كه با یك اراده الهیه “كن فیكون” می گردد. فردی كه به آن حد از عرفان و شناخت عالی و كامل رسیده باشد نیازی به صرف وقت و زمینه سازی و مقدمه چینی ندارد، بلكه با یك اراده الهیه و در یك آن و لحظه، طی الارض او انجام می شود و او به مكانی كه در نظرش بوده است منتقل می گردد؛ یعنی بدون پیمودن راه و حركت دادن جسم خود، همان جسم اولی در آن زمان و آن مكان و با همان مشخصات، جسم دومی می گردد و در زمان دیگر و مكان دیگر و مشخصات دیگر حاضر می شود، مانند معجزات و كارهای خارق العاده.
بنابر این:
1- طی الارض اختصاص به نفوس قدسیه الهیه دارد، و تا افراد به معرفت و شناخت نفس كه ملازم با معرفت و شناخت خداوند است نرسیده باشند، نمی توانند طی الارض نمایند.
2- نفس ملكوتی افراد وارسته و صالح به گونه ای است كه گاه قادر هستند اجسامی غیر از خود را در طی الارض به همراه داشته باشند. لذا اگر می بینید كه از برخی افراد كه به آن حد عالی از كمال و معرفت نرسیده اند، ولی با این حال در مورد آنها نقل شده كه طی الارض داشته اند، به خاطر این است كه شخص عارف و وارسته ای همراه آنها بوده و آن عارف وارسته این فرد را در طی الارض به همراه خود برده است. البته، با این حال، همین شخص نیز باید آنقدر از شایستگی و لیاقت و قابلیت برخوردار باشد تا بتواند آن فرد عارف وارسته را همراهی كند.
3- برخی افراد هستند كه طی الارض آنها با تاخیر صورت گرفته و مدت زمانی(مثلا 10 یا 20 دقیقه) طول می كشد تا این شخص بتواند در مكان مورد نظر حاضر شود. این حالت به خاطر این است كه آن شخص به طور كامل به مقام مزبور نرسیده است، و لذا طی الارض او ناقص است؛ و برای همین نیاز به صرف وقت و استفاده از توان و قوه بیشتری دارد.
4- حاصل كلام آن كه قدم اول در انجام طی الارض، پاكی باطن و قلب انسان، به همراه دارا بودن معرفت و شناخت كامل نسبت به خود و خداوند متعال، و بطور كلی رسیدن به درجات عالیه كمال است، كه وجود ذره ای توجه به غیر و خودنمائی مانع از انجام آن می شود.
این مرتبه اعلای طی الارض است كه ـ همچنانكه گذشت ـ خاص به اولیاءالله است. ولی علما و دانشمندان گاه به نوع یا انواع دیگری از طی الارض نیز اشاره دارند. كه اولا تفصیل آن در این مختصر نمی گنجد، و ثانیا وصول به اطمینان در آن مشكل است.
نوع : pdf
نوع نگارش : فارسی
تعداد صفحات : 13
تعداد جلد : 1
دیدگاه ها